Pure O

Een veel gehoorde term binnen de OCD-wereld is "Pure O"-OCD. Wat hiermee wordt bedoeld is een vorm van OCD die alleen uit obsessies bestaat, zonder "zichtbare" compulsieve handelingen.





De term is echter omstreden: de compulsieve handelingen zijn in veel gevallen namelijk wel aanwezig op bijvoorbeeld de volgende manieren:

1. als "onzichtbare" mentale rituelen. 
2. het navragen om geruststelling bij vrienden, familie of partner.
3. het vermijden van objecten, plaatsen of mensen.

Handelingen nummer 1 en 3 zijn heel lastig te herkennen door de omgeving en zijn voor de dwanger zelf vaak ook zo ingesleten dat ze er zelf vaak niet meer bewust van zijn.

Iemand kan bijvoorbeeld obsessies hebben over dat hij iemand iets aandoet. Wat je vaak ziet is dat mensen met dit soort obsessies, mentale rituelen in hun hoofd hebben om de angst die deze obsessies oproepen te bezweren: door bijvoorbeeld een soort standaardlijst in hun hoofd te reciteren met redenen waarom hun obsessie niet waar kan zijn. Ook het zogenaamde "terugfilmen" komt vaak voor, waarbij mensen een bepaalde situatie eindeloos proberen her te beleven in hun hoofd om na te gaan of ze bijvoorbeeld echt niet iemand iets hebben aangedaan.

Deze mentale rituelen zijn naar mijn mening gelijk aan externe, zichtbare dwanghandelingen, in de zin dat ze uiteindelijk je dwang verergeren.

In mijn ervaring is het lastige aan deze vorm van OCD, behalve dat de compulsies vaak lastig te herkennen zijn voor de dwanger zelf, ook het feit dat het begrip van de buitenwereld vaak nog kleiner is voor deze vorm van dwanghandelingen. Veel mensen kunnen zich vaak nog wel iets voorstellen bij het checken van het gas of je handen wassen, maar kunnen weinig begrip opbrengen voor de zogenaamde "onzichtbare" compulsies.

Hierbij een document van OCD-UK, een belangenvereniging voor OCD uit Engeland, met meer informatie over deze vorm van dwang met een paar tips.

Zes tips om je OCD te overwinnen

Interessante website gevonden van Mark Freeman, een man die jarenlang veel last heeft gehad van OCD. Hij heeft uiteindelijk de dwang overwonnen met behulp van Exposure en Response-Preventietherapie en managed op dit moment mensen die worstelen met hun geestelijke gezondheid. Ik vind dat hij een heel positieve zienswijze heeft over het omgaan met je OCD. Op Youtube heeft hij een aantal filmpjes gezet met 6 tips om je OCD te overwinnen. Hieronder de links naar de filmpjes met een korte samenvatting (mijn interpretatie van zijn tips). Ik raad je aan om ze te kijken!

Beat OCD Tip #1 - Sticky notes

De eerste tip is heel praktisch: schrijf voor jezelf tips, aanwijzingen of aanmoedigingen op, en plak ze op plekken in je omgeving waar je veel last hebt van OCD. Bv een memo met de tekst “was je handen maar 1 keer” die je goed zichtbaar bij de wasbak plaatst.

Beat OCD Tip #2 - Exposure & Response Prevention (ERP)

Tip 2 is het volgen van therapie op basis van Exposure & Response Preventie. Deze therapie is eigenlijk de meest succesvolle van alle vormen om je dwang aan te pakken: meer  dan 75% van de dwangers boekt hiermee grote en vaak permanente vooruitgang. Het komt op het volgende neer:  stel jezelf bloot aan handelingen of situaties die je angst en obessies opwekken en stel vervolgens je dwanghandelingen (compulsies) uit of doe ze helemaal niet. Hoewel de angst hierdoor in het begin heel erg zal toenemen zul je door het consequent toepassen van deze therapie merken dat deze spanning uiteindelijk ALTIJD verdwijnt en je obsessies uiteindelijk aan kracht inboeten.

Beat OCD Tip #3 - Start Small

Bij het volgen van Exposure & Response Preventie of welke therapie dan ook, is het een gouden regel om klein te beginnen. Dwangers zijn vaak perfectionisten en geneigd om dan maar gelijk hun grootste angst aan te pakken. Hij maakt hierbij een vergelijking met een marathon: die kun je ook niet in één keer lopen zonder enige vorm van training waarbij je eerst kleinere afstanden loopt. Kortom, pak je angsten in kleine stapjes, maar wel consequent,  aan. Als je bv het idee hebt dat je handen vies of besmet zijn, wacht dan eerst 5 minuten met wassen, dan 10 minuten etc. Bouw het langzaam op.

Beat OCD Tip #4 - Eat Healthy

Bij het vechten tegen dwang is ook zeer belangrijk om gezond te eten. Ongezond eten maakt je moe en lusteloos waardoor je mentaal minder bent opgewassen tegen de dwang.

Beat OCD Tip #5 - Fight Compulsions not Obsessions

Deze is echt belangrijk denk ik. Vechten tegen de dwanggedachten (obsessies) heeft weinig zin. Probeer maar eens een halve minuut niet aan een witte ijsbeer te denken. Je geest gaat vervolgens vaker aan een witte ijsbeer denken dan ooit, alleen omdat je het niet wilt.

Wat wel zin heeft is het vechten tegen de dwanghandelingen (compulsies) die bij OCD’ers bijna altijd volgen op de obsessies. Dit is de basis en succes van exposure en repsonsepreventie.

Beat OCD Tip #6 - Stockholm Syndrome

Ook een hele goede: hij zegt dat veel mensen met OCD,  vooral als ze het al wat langer hebben, last krijgen van een vorm van het stockholm syndroom. Dit  syndroom  is een psychologisch verschijnsel dat soms optreedt bij bijvoorbeeld een gijzeling, waarbij het slachtoffer (de gijzeling) sympathie krijgt voor degene die hem eigenlijk iets slechts aandoet (de gijzelaar).

Hij vergelijkt de dwanger met iemand die onder gijzeling staat van zijn OCD. Hoewel de OCD uiteindelijk alleen maar slecht voor je is en je leven langzamerhand naar de knoppen helpt, koesteren sommige dwangers hun OCD op een bepaalde manier ook, aangezien de dwanghandelingen hen een (tijdelijk) veilig gevoel geven en je het idee geven dat je de zaken onder controle hebt.

Belangrijk hierbij is dus te realiseren dat elke keer dat je toegeeft aan je dwang, ook al geeft het je tijdelijk een goed gevoel, je leven steeds verder wordt ontwricht...